پیامدهای ژئومورفولوژیکی ناشی از برداشت منابع رودخانه ای(مطالعه موردی : رودخانه کشکان)

رودخانه ها جدا از تغییرات طبیعی خود تحت تأثیر فعالیت های موثر انسان در معرض دگرگونی های ژرفی قرار دارند. یکی از فعالیت های مخربی که بر رودخانه ها تحمیل می شود بهره برداری بی رویه از منابع آن جهت فعالیت های عمرانی است . روزانه هزاران تن از انواع مصالح ساختمانی بویژه شن و ماسه به منظور تأمین نیازهای مختلف از بستر و کناره رود ها برداشت می شود. برداشت منابع شن وماسه از بستر و کناره رود ها پیامدهای مختلفی به دنبال دارد از جمله این پیامدها تغییر در مورفولوژی رودخانه و همچنین تغییرات اکوسیستمی و تخریب شرایط طبیعی رودخانه است . تاثیرات منفی برداشت مصالح بر نیمرخ طولی بستر ، مورفولوژی و محیط زیست رودخانه نه تنها یک مسئله ملی بلکه یک مسئله جهانی است . رود مورد مطالعه بخشی از حوضه آبخیز کشکان، واقع در شهرستان خرم آباد است . این بخش از رود، از پل باستانی کشکان شروع شده و تا روستای چم داوود به طول 14 کیلومتر امتداد دارد. در این تحقیق جهت بررسی تغییرات رود کشان در محدوده مورد مطالعه طی دو زمان متفاوت، با رقومی سازی تصویر ماهواره ای p5 سنجنده کارتوست -مربوط به سال 88 و عکس هوایی مربوط به سال 81 -در محیط نرم افزاری arc gis و سپس وارد نمودن آن در نرم افزار اتوکد به محاسبه و اندازه گیری تغییرات ایجاد شده در رودخانه مورد مطالعه پرداخته شد. نتایج حاصل نشان دهنده تغییرات بسیار زیاد در مورفولوژی و اکوسیستم رودخانه مورد مطالعه بود . به طوری که از تعداد خمیدگی های رودخانه سه خم حذف شده و ویژگی های خمیدگی های رودخانه بسیار تغییر کرده است . در پی این تغییرات مورفولوژی رودخانه، تغییرات اکوسیستمی و تخریب حیات جانوری و گیاهی در رودخانه بوجود آمده است .عامل اصلی در همه این تغییرات ایجاد شده ، برداشت شن وماسه از بستر و کناره رودخانه است. این عامل در کنار عواملی نظیر ساخت ایستگاه پمپاژ آب ، ساخت پل ، ساخت بند های انحرافی و سرریزهای انحرافی و تغییر مسیر بستر رودخانه توسط انسان تغییر در موفولوژی و اکوسیستم رود را تشدید نموده است .